Blauwalgen (Cyanobacteriën = Blauwwieren)

In elk opervlaktewater dat niet snel stroomt komen algen voor. Er zijn verschillende soorten algen. Zo zijn er groenalgen, blauwalgen, goudalgen , bruinalgen en roodalgen. Al deze algen zijn genoemd naar de kleurstof waarmee ze meer alg produceren. Al deze verschillende algen gedijen in diverse omstandigheden. Blauwalgen hebben een blauwgroene kleur en zien er uit als wier. Met dit blauwgroene pigment kunnen blauwalgen erg goed licht opvangen wanneer ze wat dieper onder het wateroppervlakte zweven. Andere algsoorten die hoger in het water zweven, voeren een concurentieslag om zoveel mogelijk licht op te kunnen vangen. Door de eigenschap van de blauwalg kan deze algsoort bij hoge watertemperaturen andere algsoorten overheersen en een grote drijflaag gaan vormen in het water.

Wat doen blauwalgen?
Sommige blauwalgen kunnen toxine (gif) produceren. Vooral wanneer het een langere periode warm is, kan in een drijflaag blauwalg de hoeveelheid gif flink toenemen. Deze giftige stof zit voornamelijk in de algen zelf en nauwelijks in het water tussen de algen. De hoeveelheid gif die de blauwalg heeft kan alleen worden gemeten door er monsters van te nemen.

Gezondheidsrisico's:
Wanneer watersporters in of door een drijflaag blauwalg gaan of starten, dan zullen de blauwalgen kapot gaan waardoor het giftige toxine gif vrij komt. Ook bij het zwemmen in water met blauwalg kan bij het opdrogen van de blauwalg op je huid de alg kapot gaan en komt de eventueel aanwezige giftige stof vrij. Het gevolg hiervan is onder andere huidirritatie zoals erge jeuk en eventueel huiduitslag.

Wanneer bij het zwemmen water wordt ingeslikt waar blauwalg in zit, dan zullen de algen in de maag kapot gaan waardoor ook hier de giftige stof vrij komt. Met name bij kleine kinderen en oudere mensen en mensen met een lage weerstand kan dit leiden tot gezondheidsklachten. Deze klachten kunnen bestaan uit: jeuk, huiduitslag, maagdarmklachten, hoofdpijn, oog en oorpijn, afnemende activiteit, duizeligheid, ademhalingsproblemen en kramp. Overigens komen deze symptonen alleen voor wanneer een grote hoeveelhied water wordt ingeslikt. De ziekte verschijnselen verdwijnen normaal gesproken na 5 dagen.

Om dus het risico van een eventuele blauwalgbesmetting te voorkomen is het verstandig om water met blauwalg te mijden en met rust te laten zodat de gifitge toxine niet vrij komt in het water. Wanneer het lichaam wel in contact is geweest met het water, dan het liefst zo snel mogelijk onder een douche stappen om zo de blauwalg van het lichaam af te spoelen.

Wat te doen?
Het waterschap controleert in de zomer de zwemkwaliteit van diverse recreatieplassen. Het waterschap controleert echter niet standaard op blauwalgen. Wanneer er in een recreatieplas blauwalg wordt aangetroffen, dan kan het waterschap een onderzoek verrichten en het resultaat hiervan doorgeven aan de gemeente, die aan de hand hiervan een negatief zwemadvies geeft.

Het vissen in met blauwalg besmette wateren is dan ook niet aan te raden. Zoals boven reeds beschreven komt het gif vrij als de alg kapot wordt gemaakt. Het is mij niet duidelijk geworden of de blauwalg nu ook schadelijk is voor karpers. Verstandig is wel om je schepnet, onthaakmat etc. goed af te spoelen wanneer deze toch in aanraking zijn geweets met de blauwalg.